Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej – dodatkowe 2 dni wolne dla pracownika

pon. 30 paź 2023

Od 26 kwietnia 2023 roku zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 641), która dodała do Kodeksu pracy art. 148¹ możliwość zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej, w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym.  

Czym jest siła wyższa?

Jako siłę wyższą ustawa uznaje chorobę lub wypadek któregoś z członków rodziny. Jednak za siłę wyższą można ogólnie uznać każde zdarzenie zewnętrzne, a więc mające miejsce poza pracą, które jest nagłe, nieprzewidywalne i niezależne od woli pracownika oraz utrudnia lub uniemożliwia mu wykonywanie jego obowiązków pracowniczych.

Pojęcie siły wyższej często stosowane jest w prawie cywilnym i zwykle utożsamiane z siłami przyrody takimi jak powodzie, śnieżyce, huragany czy nawałnice. Za siłę wyższą można także uznać działania człowieka odbywające się na masową skalę takie jak wojna czy ścisłe restrykcje wprowadzane na dużym obszarze lub terenie całego kraju.

Jaki jest wymiar zwolnienia od pracy udzielanego pracownikowi z powodu działania siły wyższej ?

Zwolnienie od pracy udzielane pracownikowi z powodu działania siły wyższej to dodatkowe 2 dni wolne od pracy lub 16 godzin w całym roku kalendarzowym przy zatrudnieniu na pełnym wymiarze czasu pracy. Pracownik zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, zwolnienie z pracy w skutek działania siły wyższej ma ustalane w wymiarze godzinowym proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny. Pracownik ma prawo wyboru czy chce skorzystać ze zwolnienia w dniach czy w godzinach.

Wniosek o udzielenie dnia wolnego od pracy musi zostać złożony najpóźniej w dniu nieobecności.

Wynagrodzenie za czas wolny w związku z działaniem siły wyższej

W okresie zwolnienia od pracy  z powodu działania siły wyższej pracownik zachowuje prawo do połowy wynagrodzenia. Przy naliczaniu wynagrodzenia stosuje się zasady naliczenia jak przy wynagrodzeniu za urlop wypoczynkowy, z tym że składniki ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy.

Podsumowanie

Zwolnienie z pracy  z powodu działania siły wyższej jest nowym rodzajem zwolnienia od pracy z którego może skorzystać pracownik zgodnie z  przepisami KP. Zwolnienie to jest prawem do dnia wolnego od pracy w sytuacji pojawienia się nadzwyczajnych i niespodziewanych okoliczności w życiu zatrudnionego pracownika. Zgodnie z unijną dyrektywą, zapewnia pracownikowi utrzymanie tzw. work-life balance, czyli równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym i daje większe poczucie bezpieczeństwa.

Jeśli zainteresował Państwa ten temat, zachęcamy do śledzenia pozostałych wpisów na blogu oraz do kontaktu z naszymi ekspertami.