Wpływ MSSF 16 na sprawozdawczość finansową

czw. 03 paź 2019

Mimo że MSSF 16 obowiązuje od stycznia 2019 roku, proces jego implementacji uległ znacznemu wydłużeniu. Jest to wynik braku przygotowania spółek do jego zastosowania w praktyce.

Opóźnienia te wynikają głównie z konieczności przeprowadzenia gruntownej inwentaryzacji wszystkich umów, które mają znamiona prawne najmu, dzierżawy bądź są prawem wieczystego użytkowania. Wdrożenie nowego standardu zmieniło podstawowe dane finansowe w sprawozdaniach oraz wpłynęło na prawie wszystkie stosowane wskaźniki analityczne. Wywarło również istotny wpływ na odbiór informacji przez finalnych odbiorców i użytkowników sprawozdań finansowych.

Definicja MSSF 16

MSSF 16 definiuje leasing jako umowę lub część umowy, na mocy której przekazywane jest prawo do użytkowania składnika aktywów przez ustalony z góry okres, w zamian za wynagrodzenie. Z zakresu MSSF 16 wyłączone zostały umowy dotyczące – leasingu aktywów biologicznych (MSR41), usług koncesjonowanych (KIMSF12), poszukiwania lub wykorzystania minerałów, ropy naftowej, gazu ziemnego oraz podobnych nieodnawialnych zasobów, praw do własności intelektualnych nadawane przez leasingodawcę oraz praw otrzymywanych przez leasingobiorcę na podstawie umów licencyjnych. MSSF 16 wprowadza również pewne uproszczenia i zezwala leasingobiorcom na niestosowanie wymogów dotyczących ujęcia, wyceny oraz prezentacji leasingu w stosunku do krótkoterminowych umów o okresie trwania 12 miesięcy lub krócej oraz tzw. aktywów niskocennych. Maksymalna wartość aktywów kwalifikujących się do tego typu zwolnienia nie może przekraczać jednak 5.000 USD.

Nowy standard nakłada na leasingobiorcę obowiązek ujęcia w księgach rachunkowych aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązania z tytułu leasingu na dzień rozpoczęcia leasingu, czyli na dzień udostępnienia aktywów. Do dyskonta opłat leasingowych należy zastosować stopę procentową leasingu. Z definicji jest to stopa procentowa, która powoduje, że wartość bieżąca opłat leasingowych oraz niegwarantowanej wartości końcowej równa się sumie wartości godziwej składnika aktywów będących przedmiotem leasingu, a także wszelkich początkowo poniesionych kosztów bezpośrednich.. Należy zaznaczyć, że MSSF 16 nakłada obowiązek rozpoznania i wyodrębniania z umowy elementów nieleasingowych, czyli takich przepływów finansowych, które nie są związane z opłatą główną za korzystanie ze składnika aktywów, a dotyczą wynagrodzenia za dostawę usług dodatkowych.

Proces implementacji

Implementacja MSSF 16 skutkowała przede wszystkim zwiększeniem sumy bilansowej jednostek gospodarczych. Z jednej strony wzrosła wartość aktywów z tytułu prawa do użytkowania, z drugiej zaś zobowiązania z tytułu leasingu. Wskaźniki zadłużenia oraz stopień dźwigni finansowej ulegają pogorszeniu.

MSSF 16 wpłynie natomiast pozytywnie na wskaźnik EBITDA ze względu na fakt, że dotychczasowe koszty operacyjne związane z opłatami leasingowymi zostają ujęte bezpośrednio w ciężar kosztów finansowania. Nastąpiła zatem istotna zmiana w klasyfikacji wydatków. Dotychczasowe czynsze związane z najmem zostały zastąpione amortyzacją oraz odsetkami.

Wprowadzenie MSSF 16 wywołało szereg zmian nie tylko w zakresie rachunkowości sensu stricto,  ale także wywarło bezpośredni oddźwięk w sprawozdawczości finansowej. Zmiany w ujęciu wartościowym poszczególnych pozycji sprawozdań wpłynęły na wartości wskaźników finansowych i miar efektywności. To z kolei nierzadko skutkowało naruszeniem kowenantów finansowych zawartych w umowach z instytucjami finansowymi i wierzycielami oraz przełożyło się bezpośrednio na koszt pożyczanego pieniądza, warunki finansowania oraz ratingi kredytowe.

Niektóre jednostki gospodarcze zostały tym samym zmuszone do ponownej analizy decyzji dotyczącej wyboru pomiędzy opcją kupna aktywów a ich leasingiem.

Artykuł został opublikowany na łamach portalu parkiet.com

Więcej na www.mazars.pl