Świadczenie postojowe przy umowach cywilnoprawnych

śr. 10 cze 2020

Epidemia koronawirusa zapoczątkowała proces rozwiązywania umów z pracownikami oraz zleceniobiorcami, zmniejszania wymiaru etatów, a wszelkie dodatki do pensji zasadniczych wstrzymano. W związku z tym, polski rząd podjął decyzję o wprowadzeniu pakietu pomocowego, który objął swym zasięgiem nie tylko osoby zatrudnione w oparciu o umowy o pracę, ale również te, które świadczyły usługi w ramach umów cywilnoprawnych. Tarcza antykryzysowa przewiduje dla wykonawców umów cywilnoprawnych w rozumieniu Kodeksu cywilnego pomoc w postaci świadczenia postojowego.

Czym jest świadczenie postojowe?

Świadczenie postojowe to środki pieniężne, które mają na celu zrekompensowanie utraconych przychodów, będących wynikiem postoju w prowadzeniu działalności na skutek COVID-19. Co ważne, świadczenie postojowe zwolnione jest ze składek oraz podatku. Świadczenie postojowe co do zasady przysługuje w kwocie 2 080,00 zł. Jeśli jednak suma przychodów z umów cywilnoprawnych w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym złożony został wniosek o świadczenie postojowe wynosi do 1 299,99 zł, czyli mniej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2020 r., to świadczenie postojowe przysługuje jedynie w wysokości sumy wynagrodzeń z tych umów.

Komu przysługuje świadczenie postojowe?

Świadczenie postojowe skierowane jest do osób wykonujących umowy cywilnoprawne, w tym umowy zlecenia, umowy o dzieło czy umowy agencyjne. Warunkiem przyznania świadczenia jest, by umowy te zawarte były przed 1 kwietnia 2020 r. (przed wejściem w życie przepisów tarczy 3.0 obowiązywała data 1 lutego 2020 r.), a ich realizacja nie doszła do skutku lub też została zmniejszona, z powodu ograniczenia działalności w związku z COVID-19. Nie jest to jedyny wymóg konieczny do spełnienia, by skorzystać z rządowego wsparcia. Świadczenie postojowe może otrzymać jedynie ta osoba, która nie posiadała innego tytułu do ubezpieczeń społecznych, zatem jeśli zleceniobiorca jednocześnie wykonywał umowę o pracę i umowę zlecenia, finansowej pomocy nie otrzyma.

Pozostałe kryteria przyznania świadczenia

Kolejną zasadą przyznania świadczenia jest spełnienie kryterium finansowego. Mianowicie przychód z umów cywilnoprawnych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku nie może przekraczać kwoty 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłoszonego przez Prezesa GUS na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z FUS, obowiązującego na dzień złożenia wniosku (tj. nie wyższy niż 15 994,41 zł, według przeciętnego wynagrodzenia z I kwartału 2020 r., które wyniosło 5 331,47 zł).
Dodatkowo, wnioskodawca musi zamieszkiwać terytorium Polski i posiadać polskie obywatelstwo lub prawo czasowego bądź stałego pobytu w Polsce albo też być cudzoziemcem legalnie przebywającym na terytorium RP.
Ponadto, o świadczenie postojowe mogą wnioskować uczniowie i studenci wykonujący umowę zlecenia, agencyjną albo o świadczenie usług, o ile zawarli umowę przed 1 kwietnia 2020 r., nie posiadają innego tytułu do ubezpieczeń społecznych oraz spełniają pozostałe warunki przewidziane w art. 15zq specustawy w sprawie COVID-19.

Jak często możliwe jest otrzymanie świadczenia postojowego?

Przepisy tarczy 2.0 wprowadziły możliwość ponownego wnioskowania o świadczenie postojowe. O wsparcie można starać się trzykrotnie. Jeżeli po otrzymaniu pierwszych środków pieniężnych sytuacja materialna nie uległa poprawie, możliwe jest złożenie oświadczenia z informacją o dalszych kłopotach finansowych i konieczności skorzystania z dodatkowej pomocy. Świadczenie postojowe wypłacane jest na rachunek bankowy wnioskodawcy nie wcześniej niż w miesiącu następującym po miesiącu wypłaty świadczenia postojowego.

Jakich formalności trzeba dopełnić, by otrzymać świadczenie postojowe?

Po spełnieniu wyżej wymienionych warunków konieczne jest przesłanie do ZUS wniosku RSP-C, (dostępny na stronie internetowej ZUS). Co ważne, wniosek ten kieruje do ZUS zleceniodawca lub zamawiający, a nie wykonawca umowy cywilnoprawnej. Na wykonawcy spoczywa zaś obowiązek dostarczenia do zleceniodawcy oświadczenia z informacją o kwocie przychodu osiągniętego z innych umów i o braku podlegania ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu. W sytuacji, gdy praca świadczona była na rzecz więcej niż jednego podmiotu, każdy z nich składa w imieniu zleceniobiorcy wypełniony wniosek RSP-C. Powinien on być złożony do każdej umowy cywilnoprawnej oddzielnie, wraz z kopią tej umowy.
Wypłata świadczenia postojowego następuje wyłącznie w formie bezgotówkowej, dlatego też wniosek o świadczenie powinien zawierać numer rachunku bankowego osoby uprawnionej. Brak rachunku płatniczego będzie przesłanką negatywną przy rozpatrywaniu wniosku.
Zgodnie z treścią specustawy w sprawie COVID-19, wnioski muszą trafić do ZUS najpóźniej w terminie 3 miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony stan epidemii.

Nienależnie pobrane świadczenie postojowe

Za nienależnie pobrane świadczenie postojowe uważa się świadczenie, które zostało przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych oświadczeń wykonawcy umowy lub dokumentów sporządzonych przez zleceniodawcę lub zamawiającego. Jeśli świadczenie zostanie wypłacone osobie innej niż osobie uprawnionej, z przyczyn niezależnych od ZUS, wówczas również mamy do czynienia z nienależnie pobranym świadczeniem i koniecznością jego zwrotu. Środki należy zwrócić wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Są one naliczane od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczenia do dnia zwrotu środków pieniężnych.

Pojawienie się koronawirusa spowodowało, że duża grupa przedsiębiorców, zleceniobiorców znalazła się w bardzo trudnej sytuacji finansowej. Nie wiemy jak długo sytuacja kryzysowa będzie się utrzymywać i kiedy powrócimy do względnej normalności, dlatego spełniając wszystkie warunki omówione powyżej, warto skorzystać z pomocy rządowej. Świadczenie postojowe można otrzymać trzykrotnie i w ten sposób podreperować nadszarpnięty budżet.