2019 r. pod znakiem dużych zmian w PIT i CIT

wt. 12 mar 2019

Początek roku 2019 obfituje w głębokie zmiany z zakresu podatków dochodowych od osób fizycznych jak i osób prawnych. Ważne jest, aby podatnicy przygotowali się do nich już teraz.

W zdecydowanej większości nowe regulacje weszły w życie z dniem 1 stycznia 2019 r. Uchwalone zmiany obejmują znaczną większość osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, jak i przedsiębiorstwa. Niestety przeważająca część wprowadzanych rozwiązań nie będzie korzystna dla podatników. Do mniejszości należą korzystne regulacje, do których można zaliczyć np. wprowadzenie ulgi Innovation Box czy możliwość uwzględniania w kosztach podatkowych hipotetycznych odsetek.

W związku z powyższym, opierając się na naszej wiedzy oraz praktyce, przedstawiamy listę zagadnień, które mogą być szczególnie istotne z perspektywy bezpieczeństwa podatkowego działalności gospodarczej w 2019 r. i latach przyszłych.

Opodatkowanie niezrealizowanych zysków kapitałowych – tzw. Exit Tax

Mechanizm, określany jako „exit tax” będzie dotyczył sytuacji, powodujących utratę przez Polskę prawa do opodatkowania wartości określonych w Ustawie aktywów, wygenerowanej przed przeniesieniem aktywów/zmianą rezydencji.

Proponowane stawki podatku wobec podatników PIT mają wynosić 3% lub 19%. W przypadku podatników PIT przepisów o podatku od niezrealizowanych zysków, co do zasady, nie stosuje się gdy wartość rynkowa składnika majątku lub suma ich wartości rynkowych nie przekracza 4 mln zł. W przypadku podatników CIT obowiązywać będzie jedna stawka w wysokości 19% niezależnie od wartości przenoszonych składników majątku.

Warto zaznaczyć, że obowiązek podatkowy wystąpi niezależnie od tego, czy dany składnik majątku rzeczywiście zostanie zbyty przez podatnika zbyty, czy też nie. Dochodem podlegającym opodatkowaniu CIT/PIT w Polsce w myśl nowych regulacji, stanowić będzie nadwyżka wartości rynkowej przenoszonego składnika majątku ponad jego „wartością podatkową”.

9% podatku CIT

Od stycznia 2019 r. w Ustawie CIT obniżona stawka 9% zastąpi dotychczasową stawkę 15%. Obniżona stawka będzie stosowana do dochodów osiągniętych od 2019 r. Nowa stawka 9% przewidziana jest tylko dla podatników CIT o statusie małego podatnika, czyli dla podmiotów, których przychód za poprzedni rok podatkowy nie przekroczył 1,2 mln EUR (wraz z kwotą należnego VAT). Aby skorzystać z preferencyjnej stawki CIT 9%, limit 1,2 mln EUR przychodów nie może być więc przekroczony w poprzednim i bieżącym roku podatkowym.

Podatnicy, których przychody za poprzedni rok wynosiły mniej niż równowartość 1,2 mln EUR brutto, ale w bieżącym roku podatkowym już przekraczały ten limit w kwocie netto, będą zobowiązani do opodatkowania dochodów stawką podstawową 19%.

Nowa ulga podatkowa – Innovation Box (IP Box)

Nowelizacja wprowadziła także preferencyjne opodatkowanie stawką 5% CIT (analogicznie PIT) dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej (tzw. IP BOX, Innovation Box). Warunkiem koniecznym dla skorzystania z projektowanej preferencji będzie stanowił wymóg prowadzenia przez podatnika działalności badawczo-rozwojowej bezpośrednio związanej z wytworzeniem, komercjalizacją, rozwojem lub ulepszeniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.

Fundamentalna zmiana mechanizmu poboru podatku u źródła

Ustawa nowelizująca, która weszła w życie 1 stycznia 2019 r. wprowadziła mechanizm poboru podatku u źródła znany jako „Pay and refund”. W świetle Nowelizacji, podstawowym mechanizmem poboru podatku u źródła dla płatności przekraczających kwotę 2 mln zł (w odniesieniu do tego samego odbiorcy w danym roku podatkowym) będzie zasada obligatoryjnego poboru podatku u źródła według stawek podstawowych przewidzianych w Ustawie CIT.

W odniesieniu do płatności, które nie przekraczają kwoty 2.000.000 PLN, ustawodawca wprowadził obowiązek dochowania należytej staranności w przypadku stosowania stawki obniżonej, zwolnienia albo niepobrania podatku u źródła.

W zakresie zasad poboru podatku u źródła w ustawie nowelizującej doprecyzowano także definicję rzeczywistego właściciela (beneficial owner). Ustawodawca wyraźnie zaostrzył wymagania związane klauzulą rzeczywistego właściciela mając na celu ograniczenie możliwości korzystania z preferencyjnych zasad poboru podatku u źródła.

Definicja rzeczywistego właściciela uległa zmianie, ponieważ została uzupełniona o kilka dodatkowych warunków. Nowe regulacje wskazują wprost, że rzeczywistym właścicielem będzie podmiot, który samodzielnie decyduje o sposobie wykorzystania otrzymanej płatności oraz ponosi ryzyko ekonomiczne związane z utratą tej należności lub jej części.

Gruntowne zmiany przepisów o cenach transferowych

Najważniejszymi zmianami w przepisach o cenach transferowych od 2019 są:

Wprowadzenie nowej definicji podmiotów powiązanych, w tym wprowadzenie pojęcia „wywierania znaczącego wpływu” (dotyczy także osób niepełniących formalnie żadnych funkcji w spółkach – konieczność przeanalizowania linii raportowania na powstawanie powiązań
Zmiana progów transakcyjnych determinujących obowiązek przygotowania dokumentacji oraz analiz porównawczych
Bezpośrednie wprowadzenie obowiązku stosowania zasady ceny rynkowej oraz rozszerzenie katalogu dostępnych metod kalkulacji cen transferowych – potrzeba dopasowania stosowanych zasad współpracy do dostępnych metod podatkowych
Rozszerzenie zakresu wymaganej analizy ekonomicznej o wskazanie i uzasadnienie konkretnego poziomu ceny rynkowej – konieczność stworzenia modelu kalkulacji ceny transferowej, który nie kreuje ryzyka braku możliwości obrony
Nowe, rozszerzone obowiązki dotyczące raportowania.