Pakiet e-commerce – zmiany od 1 lipca 2021 r.

czw. 01 lip 2021

W dniu 1 lipca weszły w życie nowe zasady opodatkowania VAT transakcji e-commerce, do implementacji których Polska była zobowiązana przepisami unijnymi. Przedsiębiorstwa działające w sektorze e-commerce powinny zatem dokładnie przeanalizować swoje transakcje pod kątem VAT, bo zmiany wprowadzone jako tzw. pakiet e-commerce mogą powodować konieczność modyfikacji dotychczasowych zasad rozliczenia sprzedaży prowadzonej w sieci.

W artykule na blogu Eksperci Mazars podsumowują najważniejsze zmiany VAT w zakresie handlu internetowego.

Z artykułu dowiesz się:

1. Jakie zmiany wprowadza pakiet e-commerce?
2. Czym jest procedura „OSS” i procedura „IOSS”?
3. Czym jest „WSTO” i jak różni się jego rozliczenie od rozliczenia „sprzedaży wysyłkowej”?
4. Jak do tej pory rozliczane były usługi świadczone na rzecz konsumentów z krajów UE, dla których miejscem opodatkowania VAT był kraj konsumpcji, a jak będzie można rozliczać VAT z tytułu tych usług po dniu 1 lipca?
5. Co to jest „SOTI”?
6. Na czym polega procedura „USZ”?
7. Z czym muszą się zmierzyć po 1 lipca platformy sprzedażowe?

Sprzedaż wysyłkowa przed 1 lipca 2021r.

Jak wyglądało rozliczenie VAT od sprzedaży wysyłkowej przed 1 lipca?

Dotychczasowe przepisy VAT przewidywały szczególne zasady rozliczenia transakcji sprzedaży, w ramach których towar był wysyłany z jednego kraju UE do konsumenta (tj. podmiotu niemającego obowiązku rozliczenia VAT) znajdującego się w innym kraju UE. Transakcje te w ustawie o VAT definiowane były jako „sprzedaż wysyłkowa”.

W przypadku dokonywania transakcji „sprzedaży wysyłkowej” trzeba było do tej pory monitorować próg rejestracji na VAT określony w państwie członkowskim, gdzie znajdował się konsument – próg ten wynosił 35 tys. EUR albo 100 tys. EUR.

W sytuacji, gdy nie doszło do przekroczenia progu przewidzianego dla sprzedaży wysyłkowej, nadal można było opodatkowywać sprzedaż towarów według stawek VAT obowiązujących w kraju wysyłki (np. jeśli towar był wysyłany z Polski, to można było stosować polskie stawki VAT). Natomiast, w sytuacji, gdy doszło do przekroczenia progu w kraju konsumpcji, to należało się w tym kraju zarejestrować dla celów VAT i tam rozliczać lokalny VAT (np. jeśli towary były wysyłane z Polski do konsumentów we Francji i został przekroczony we Francji próg dla sprzedaży wysyłkowej, to należało się zarejestrować dla celów VAT we Francji).

Jak do tej pory rozliczane były usługi świadczone na rzecz konsumentów z krajów UE, dla których miejscem opodatkowania VAT był kraj konsumpcji?

Do tej pory w przypadku tzw. usług TBE (tj. usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych) świadczonych na rzecz konsumentów unijnych podatnicy mieli, co do zasady, możliwość wyboru, czy rozliczyć VAT na zasadach ogólnych (tj. zarejestrować się dla celów VAT w kraju konsumpcji i tam zapłacić VAT), czy skorzystać z tzw. procedury „MOSS” i rozliczyć VAT w jednym kraju (tj. kraju identyfikacji). Dzięki zastosowaniu procedury „MOSS” nie trzeba było się rejestrować dla celów VAT w krajach konsumpcji, gdyż „MOSS” umożliwiał rozliczenie VAT od usług elektronicznych świadczonych na rzecz konsumentów z różnych krajów UE w ramach jednej deklaracji VAT.

Należy jednak podkreślić, że do tej pory w przypadku świadczenia usług na rzecz konsumentów unijnych (odmiennych niż usługi TBE), dla których miejsce świadczenia znajdowało się w innym niż Polska kraju UE trzeba było zarejestrować się dla celów VAT w kraju konsumpcji i tam rozliczać lokalny VAT.

Co zmienia pakiet e-commerce?

Do ustawy o VAT zostało wprowadzone pojęcie „wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość” („WSTO”), które zastąpiło pojęcie „sprzedaży wysyłkowej”. 

Zmieniły się również progi dla transakcji wysyłkowych realizowanych na rzecz konsumentów unijnych – wprowadzono jeden próg 10 tys. EUR  dla wszystkich krajów UE, po przekroczeniu, którego powstaje obowiązek rozliczania VAT od transakcji wysyłkowych w kraju konsumpcji. W celu określenia, czy próg został przekroczony należy zsumować całkowitą wartość dostaw towarów dokonywanych w ramach WSTO, jak i wartość usług TBE (tj. usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych), świadczonych na rzecz konsumentów unijnych. Zgodnie z nowymi zadami, po przekroczeniu progu 10 tys. EUR, podatnik ma wybór, jak rozliczyć zagraniczny VAT od transakcji wysyłkowych (tj. WSTO) i usług elektronicznych (tj. usług TBE)  – może zarejestrować się dla celów VAT w kraju, gdzie znajdują się konsumenci (czyli tak, jak to było do tej pory) albo zastosować nową procedurę „One Stop Shop” (o której mowa poniżej).

UWAGA!

Zgodnie z projektem objaśnień opublikowanym przez Ministerstwo Finansów przy analizie progu 10 tys. EUR należy uwzględnić usługi TBE i sprzedaż wysyłkową z terytorium danego kraju, które były realizowane w roku kalendarzowym 2020 oraz w pierwszej połowie 2021 r.  Tym samym, jeśli próg 10 tys. EUR został np. przekroczony w pierwszej połowie 2021 r., to po 1 lipca 2021 r. przedsiębiorca handlujący w sieci będzie miał już obowiązek rozliczenia VAT od transakcji WSTO i TBE w kraju konsumpcji. W związku z tym powinien się on albo zarejestrować dla celów VAT w kraju konsumpcji (i tam rozliczyć podatek VAT) albo zgłosić do tzw. procedury „One Stop Shop”.

Procedura „OSS”

Z dniem 1 lipca 2021 roku dotychczas znana podatnikom procedura „MOSS” została rozszerzona i przekształcona w tzw. procedurę One Stop Shop („OSS”).

Procedura „OSS” umożliwia raportowanie wszystkich transakcji WSTO oraz usług TBE w jednej deklaracji VAT. Taka deklaracja VAT składana jest kwartalnie w tzw. „kraju identyfikacji” i zawiera ona kwoty podstawy opodatkowania i kwoty VAT wyrażone w euro. Istnieje możliwość wyboru „kraju identyfikacji” (tj. kraju UE, w którym chce się rozliczać VAT w ramach „OSS”). W przypadku rozliczenia VAT za pośrednictwem „OSS” administracja skarbowa „kraju identyfikacji” rozdziela należny VAT krajom unijnym konsumpcji (tj. krajom, w których znajdują się konsumenci na rzecz których były realizowane transakcje).

W procedurze „OSS” można również rozliczać usługi świadczone na rzecz konsumentów, dla których miejscem świadczenia jest kraj konsumpcji inne niż usługi TBE (np. usługi związane z nieruchomościami, usługi transportu pasażerów, usługi w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki itp.), jednak tego typu usługi nie są, co do zasady, uwzględniane w limicie 10 tys. EUR.

Należy podkreślić, że dzięki zastosowaniu procedury „OSS” możliwe jest uniknięcie obowiązku rejestracji na VAT w krajach UE i prowadzenie tam lokalnego VAT compliance, co  wiąże się z mniejszymi wydatkami dla przedsiębiorstwa. Dla prawidłowego rozliczenia VAT w procedurze „OSS” kluczowe jest jednak odpowiednie dostosowanie systemu księgowego do nowych zasad rozliczeń.

Głównym wyzwaniem, z jakim muszą się zmierzyć przedsiębiorcy, decydujący się na rozliczanie VAT w ramach „OSS” jest obowiązek raportowania VAT według stawek obowiązujących w poszczególnych krajach UE. Wiąże się on z koniecznością dokładnego przeanalizowania tego, jakie stawki VAT mają zastosowanie w krajach, gdzie znajdują się konsumenci. W przypadku bowiem zaniżenia stawki VAT, kraj konsumpcji może zażądać dopłaty VAT i nałożyć odpowiednie kary. Warto podkreślić, że na stronie Komisji Europejskiej znajduje się wyszukiwarka stawek VAT obowiązujących w poszczególnych krajach, ale zawiera ona wyłącznie podstawowe informacje na temat stawek VAT, które nie zawsze będą wystarczające do prawidłowego sklasyfikowania towaru. W wątpliwych przypadkach rekomendowane jest więc zasięgnięcie porady lokalnych ekspertów, którzy pomogą sklasyfikować produkty dla celów VAT albo zastosowanie dla bezpieczeństwa podstawowej stawki VAT kraju konsumpcji.

Trzeba również podkreślić, że oprócz kwestii ustalenia stawek VAT pojawić się mogą, przy korzystaniu z procedury „OSS”, również inne przypadki, kiedy zastosowanie znajdą lokalne przepisy państwa konsumpcji (np. zgodnie z wyjaśnieniami Komisji Europejskiej możliwe jest uwzględnienie w deklaracji OSS korekty wynikającej z ulgi na złe długi tzw. bed debt relief, jeśli jest ona przewidziana przepisami kraju konsumpcji; w przypadku opóźnienia w deklarowaniu VAT / zaniżenia podstawy opodatkowania – kary będą nakładane zgodnie z lokalnymi przepisami kraju konsumpcji, a nie kraju identyfikacji).

Procedura „IOSS”

Do tej pory ustawa o VAT nie zawierała definicji transakcji, polegających na wysyłce towarów z krajów trzecich do konsumentów unijnych. Jednocześnie, import towarów umieszczonych w przesyłkach o wartości nieprzekraczającej 22 EUR wysyłanych z państwa trzeciego bezpośrednio do odbiorcy w Polsce był zwolniony z VAT, ale zwolnienie to nie miało zastosowania do zamówień wysyłkowych (w tym transakcji realizowanych przez sklepy internetowe).

Z dniem 1 lipca 2021 r.  do ustawy o VAT wprowadzona została definicja „sprzedaży na odległość towarów importowanych” (w skrócie „SOTI”). SOTI rozumiana jest jako dostawa towarów z terytorium państwa trzeciego do konsumenta znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego. 

Ponadto, zniesiono zwolnienie od VAT dla importowanych towarów o małej wartości (tj. do 22 EUR). Pojawiła się natomiast procedura „IOSS”, której istotą jest rozliczenie VAT od sprzedaży na odległość towarów importowanych (jeśli wartość przesyłki nie przekracza 150 EUR), w momencie sprzedaży towarów do konsumenta unijnego. VAT od sprzedaży deklarowany jest za pośrednictwem „IOSS” w państwie identyfikacji, przy czym do obliczenia kwoty VAT należy stosować stawki VAT obowiązujących w krajach konsumpcji.

Warto również podkreślić, że aby skorzystać z „IOSS” podatnik spoza UE musi ustanowić pośrednika.

Procedura „USZ”

Jeżeli procedura „IOSS” nie została zastosowana (choć mogłaby być), dostępny jest jeszcze drugi mechanizm uproszczenia rozliczania VAT od importu towarów w przesyłkach o wartości nieprzekraczającej 150 EUR (tzw. procedura USZ). W przypadku procedury USZ, VAT importowy zostanie pobrany od osoby, dla której towary są przeznaczone (konsumenta) przez osobę dokonującą zgłoszenia celnego (np. operatora pocztowego, firmę kurierską, agencję celną), która wpłaci ten pobrany VAT organom celnym.

UWAGA!

Rejestracja do procedur „OSS” i „IOSS” jest możliwa w Polsce za pośrednictwem strony podatki.gov.pl.

Sprzedawcy korzystający z  procedury „OSS” i „IOSS” zobowiązani są, co do zasady, do naliczania podatku VAT według stawek obowiązujących w krajach konsumpcji. Oznacza to, że przed rozpoczęciem stosowania tych procedur rekomendowane jest określenie stawek VAT dla towarów sprzedawanych w systemie wysyłkowym / usług świadczonych na rzecz konsumentów unijnych.

Rozliczanie VAT przez platformy internetowe – co zmienia pakiet e-commerce?

Dotychczas platformy internetowe, za pomocą których dostawcy oferowali i sprzedawali swoje towary, co do zasady, nie były traktowane jako dostawcy towarów. Po 1 lipca 2021 r. do ustawy o VAT zostało wprowadzone rozwiązanie, polegające na przyjęciu w określonych sytuacjach fikcyjnej dostawy towarów między platformą internetową a konsumentem (tj.  w określonych ustawą o VAT sytuacjach, platformy internetowe są traktowane jakby same dokonywały dostawy towarów na rzecz konsumentów, mimo tego, że faktycznie takich dostaw nie dokonują). W takiej sytuacji, platformy internetowe są zobowiązane do pobrania i rozliczenia kwoty należnego podatku VAT. 

Jeżeli zainteresował Państwa pakiet e-commerce i chcą Państwo przygotować swoją firmę na jego wdrożenie, zapraszamy do kontaktu mazars.pl