Biała lista podatników VAT

Biała lista podatników VAT

pt. 06 gru 2019

Od 1 września 2019 r. do ustawy o VAT zastosowano nowe przepisy dotyczące tzw. białej listy podatników VAT. Ma ona pomóc podatnikom przy weryfikacji ich kontrahentów. Szef Krajowej Administracji Skarbowej będzie prowadził wykaz zarejestrowanych podatników VAT, w postaci elektronicznej, zawierający – oprócz dotychczasowych danych  – bankowe numery rachunków rozliczeniowych podatników.

Wykaz białych podatników VAT

Jak głosi art. 96b ustawy o VAT, biała lista podatników to elektroniczny wykaz przedsiębiorców:

  • wobec których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji, albo których wykreślił
    z rejestru jako podatników VAT;
  • zarejestrowanych jako podatnicy VAT, w tym których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona.

Lista zostanie udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów, a także w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, w sposób umożliwiający sprawdzenie (także automatycznie) czy podmiot znajduje się w wykazie na wybrany dzień, przypadający nie wcześniej niż w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym podmiot jest sprawdzany. Dane tego podmiotu są udostępniane według stanu na wybrany dzień, z wyjątkiem tych, zawartych w ust. 3 pkt 1-3, które są udostępniane według stanu na dzień sprawdzenia.

Wykaz musi obejmować następujące dane podmiotu gospodarczego:

  • firmę (nazwę) lub imię i nazwisko;
  • numer identyfikacji podatkowej, jeżeli taki numer został przyznany;
  • status podmiotu:
  1. w odniesieniu do którego nie dokonano rejestracji albo który wykreślono z rejestru jako podatnika VAT,
  2. zarejestrowanego jako „podatnik VAT czynny” albo „podatnik VAT zwolniony”, w tym podmiotu, którego rejestracja została przywrócona;
  • daty rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT;
  • podstawę prawną odpowiednio odmowy rejestracji, wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT;
  • numery rachunków rozliczeniowych, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której podmiot jest członkiem, otwartych w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą – wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym i potwierdzonych przy wykorzystaniu STIR w rozumieniu art. 119zg pkt 6 Ordynacji podatkowej.

Nowelizacja ma na celu zebranie rozproszonych obecnie informacji, po to by kontrahenta można było wyszukać nie tylko po NIP-ie, ale również po fragmencie nazwy czy nazwiska podmiotu.

Podmioty zostaną usunięte z wykazu po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji podmiotu jako podatnika VAT albo wykreślił podmiot z rejestru jako podatnika VAT. Lista jest aktualizowana w dni powszednie, raz na dobę.

Nowa solidarna odpowiedzialność

Biała lista podatników musi podawać przede wszystkim numery rachunków bankowych przedsiębiorców, na które kontrahenci powinni dokonywać wpłat (konta wpisane w zgłoszeniu identyfikacyjnym/aktualizacyjnym NIP lub CEIDG).

W konsekwencji podatnicy, dokonując płatności za nabyte towary bądź usługi, będą zobowiązani do każdorazowego weryfikowania rachunku bankowego sprzedawcy/usługodawcy – tak, aby przelew został dokonany na właściwe konto bankowe, tj. numer rachunku rozliczeniowego zawarty w wykazie prowadzonym przez Szefa KAS, chyba, że podatnik, złoży w urzędzie zawiadomienie, że reguluje należności na inne konto niż podane na białej liście.

Zgodnie z art. 117ba Ordynacji podatkowej podatnik, na rzecz którego dokonano dostawy towarów lub świadczenia usług, odpowiada solidarnie całym swoim majątkiem wraz z dostawcą towarów lub usługodawcą zarejestrowanym na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, za jego zaległości podatkowe w części podatku od towarów i usług proporcjonalnie, jeżeli zapłata należności za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, a z odrębnych przepisów wynika obowiązek dokonania zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Odpowiedzialność solidarna nie występuje natomiast:

  • w przypadku gdy podatnik dokonujący płatności dokonał zapłaty należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów i złożył zawiadomienie o zapłacie należności na ten rachunek do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu;
  • wobec transakcji, w odniesieniu do których podatnik dokonał zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, o którym mowa w art. 108a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Jednorazowa wartość transakcji

Odrębnymi przepisami, o których mowa w art. 117ba Ordynacji podatkowej są przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców.

Art. 19 mówi, że dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy,
w każdym przypadku gdy:

  • stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
  • jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty.

Transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji (np. 15 000 zł to ok. 3500 EUR).

Sankcje w CIT/PIT

Z art. 12 ust. 4i ustawy CIT (podobna regulacja występuje w ustawie PIT) wynika, że jeśli kontrahent dokona zapłaty za dostawę towarów lub świadczenie usług potwierdzone fakturą konto bankowe inne niż wskazane w białej liście podatników (lub też dokona zapłaty w gotówce w kwocie powyżej 15 000 PLN) u podatnika ustala się przychód w dniu zlecenia przelewu. W wysokości, w jakiej płatność została dokonana na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów. Zapis ten odnosi się do podmiotów trzecich, które pośredniczą przy dokonywaniu płatności pomiędzy nabywcą towarów lub usługobiorcą a dostawcą towarów lub usługodawcą (np. w związku z umową factoringu, cesji wierzytelności itp.).

Ponadto, dokonanie zapłaty na rachunek inny niż znajdujący się w wykazie, będzie wiązał z wysoce negatywnymi konsekwencjami w postaci:

  • braku możliwości zaliczenia takiego wydatku/dokonanej płatności do kosztów uzyskania przychodów (art. 15d ustawy CIT);
  • ponoszenia solidarnej odpowiedzialności wraz ze sprzedawcą/usługodawcą za jego zaległości podatkowe w zakresie podatku VAT proporcjonalne do dostawy towarów/usług, w przypadku której zapłata została dokonana z pominięciem numeru rachunku bankowego znajdującego się w wykazie prowadzonym przez Szefa KAS.

Oznacza to, że jeżeli przelew został dokonany na inny rachunek niż znajdujący się w bazie, to w przypadku braku zapłaty podatku VAT od tej transakcji przez sprzedawcę, nabywca odpowiada za VAT niezapłacony przez tego kontrahenta.

Zaniechanie wykonania sankcji

Sankcji w postaci obowiązku rozpoznania przychodu lub braku możliwości rozpoznania kosztu uzyskania przychodów nie stosuje się, w przypadku gdy płatność została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, a podatnik złożył zawiadomienie, o którym mowa w art. 117ba § 3 Ordynacji podatkowej, do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu.

Celem uniknięcia sankcji należy nie tylko stale weryfikować rachunki bankowe podawane przez kontrahentów z rachunkami znajdującymi się w wykazie Szefa KAS, ale również zadbać o to, żeby w tej bazie znalazły się numery rachunków bankowych aktualnie używane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Przed sankcjami nie chroni natomiast dokonanie zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Przepisy wprowadzające sankcje zaczną obowiązywać od dnia 1 stycznia 2020 r.

Zakończenie

Prowadząc działalność gospodarczą należy mieć na uwadze nowe obowiązki administracyjne, które wynikają z przepisów dotyczących białej listy podatników.

Należy pamiętać przede wszystkim o sprawdzeniu swojego kontrahenta na białej liście podatników VAT prowadzonej przez szefa KAS, aby dowiedzieć się, czy jest on czynnym podatnikiem VAT.

Ponadto, w dniu planowanej zapłaty za usługę czy towar, upewnić się czy numer rachunku bankowego podany na fakturze jest taki sam jak numer rachunku na białej liście podatników VAT. Jeśli rachunek nie jest taki sam, należy to wyjaśnić ze swoim kontrahentem przed dokonaniem płatności.

Co równie istotne, przy przyjmowaniu płatności powyżej 15 tys. zł, należy zweryfikować na białej liście podatników VAT czy numery rachunków bankowych dla prowadzonej działalności zgłoszone
w urzędzie skarbowym (dla spółki zarejestrowanej w KRS) albo za pośrednictwem CEIDG (w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej) są prawidłowe.

Zmienione przepisy ustawy CIT oraz ustawy PIT mają zastosowanie do zapłaty należności w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2019 r., jednakże nie stosuje się ich do płatności zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2020 r.

 

Więcej na www.mazars.pl